واوموزیک دانلود آهنگ جدید ایرانی

در دنیای امروز که متخصصان در هر رشته، فن و هنری با بررسی و تجزیه و تحلیل فرایندی آموزشی امکان تصحیح و رشد کیفیت آموزشی را دارند،
بدیهی است آموزش موسیقی نیز می تواند جزو یکی از اولویت های این گونه تحقیقات باشد.
در این نوشته سعی بر آن است تا براساس تجربیات آموزشی نگارنده، عوامل موثر در آموزش درست موسیقی به طور کلی و به طور اخص در ایران بررسی شود.
در این مقاله سعی بر این است تا موارد موثر در زمینه آموزشی موسیقی به طور کلی و به طور اخص با رویکرد مورد مطالعاتی (Case Study) آموزش موسیقی در ایران ارزیابی شود.
ابتدا به ویژگی های مدرس موسیقی خواهیم پرداخت.

۱- سن و جنسیت مدرس؛
۲- پیشینه هنری مدرس؛
۳- شیوه آموزش مدرس؛
۴- آداب اجتماعی و رفتار هنری مدرس.
عوامل موثر در آموزش درست موسیقی -آکا

سن و جنسیت

سن مدرس موسیقی از چند جنبه بررسی کردنی است.
اختلاف سنی مدرس موسیقی با هنرجو گاه می تواند باعث مشکلاتی در آموزش شود.
بنا بر تجربیات آموزشی که نگارنده داشته، این اختلاف سنی بهتر است که چندان زیاد نباشد.
برای مثال اختلاف سنی بین یک هنرجوی ۱۵ ساله و مدرس ۵۰ ساله یا بیشتر گاه می تواند مشکلاتی به وجود آورد؛
مشکلاتی که معمولا در نوع ارتباط هنری بین این نوع مدرسان و هنرجویان پیش می آید.

برخی از این مشکلات به آداب و فرهنگ و شرم و حیا و خجالتی که بین شرقیان و به خصوص ایرانیان رایج است، بر می گردد.
بسیاری از هنرجویان موسیقی در ایران به سختی می توانند سرش های خود در زمینه موسیقی را از مدرسانی که با آن ها اختلاف سنی بسیار دارند، بپرسند
و گاه دیده شده که مادر یا پدر هنرجویان با مدرسان درباره سوالات هنرجو تماس می گیرند!

البته همواره این موضوع مطرح است که استادان با سن بیشتر حتما از توانایی و تجربه بالاتری برخوردارند که معمولا هم همین طور هست،
ولی شاید بهتر باشد هنرجویان با سن و سال کم در ابتدا با مدرسان جوان تر (و البته باصلاحیت و تایید شده) موضوع آموزشی را پیگیری کنند
و در مراحل بعدتر نزد استادانی با سن و تجربه بیشتر بروند.

آموزشگاه موسیقی

بسیار مرسوم است که استادان باسابقه، خود مدرسان جوانی را به هنرجویان پیشنهاد می کنند که ابتدا هنرجویان با آن ها کلاس را شروع کرده
و بعد از تایید مدرس جوان و طی مدتی آموزش، به محضر درس استاد اصلی راه پیدا کنند.
درباره تشابه یا تفاوت جنسیت میان استاد و هنرجو موارد بسیاری می تواند دخیل باشد.
گاه دیده شده که هنرجویان ترجیح شخصی شان (که می تواند به هر دلیل فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی، تربیتی و… باشد) بر این است تا با جنس موافق یا مخالف کلاس دارا باشند.
به نظر می رسد این انتخاب یکی از مواردی است که حتما والدین باید با ترجیح فرزندانشان دست به انتخاب آن بزنند؛
چرا که در روند آموزش می تواند کمک درخور توجهی به ارتباط صحیح میان مدرس و هنرجو بینجامد.

پیشینه هنری مدرس موسیقی

پیشینه هنری مدرس مربوطه و سوابق آموزشی آن بسیار در انتخاب مدرس موسیقی مهم است.
والدین و هنرجوی موسیقی بایستی حتما در مراحل مختلف و با تحقیقات بسیار از مدرس مربوطه اطلاعات کافی به دست آورند.
گاه مدرسان موسسان آموزشی سوابق قابل قبولی برای آموزش ندارند و هنرجویان در مسیر آموزشی سردرگم می شوند.

شیوه آموزش موسیقی

شیوه آموزش موسیقی مدرس موسیقی بسیار نکته مهم و درخور توجهی است.
اینکه مدرس موسیقی از کدام نقطه شروع کند و به کجا برسد، در آموزش بسیار مهم است.
حتی بهتر است در جلسه نخست به طور خلاصه مسیر آموزش به زبانی ساده مطرح و معرفی شود.
تسلسل دروس، تنوع مطالب، نوع بیان مطالب، تکنیک ها و جزییات هر درس و بسیاری از مطالب آموزشی در کیفیت آموزش بسیار تاثیر دارند.
فن بیان مدرس در تدریس موسیقی بسیار نکته مهمی است.

حتما بسیار این جمله را شنیده اید که هر کسی که آهنگساز، رهبر ارکستر یا نوازنده خوبی هست، قرار نیست ااما استاد و مدرس خوبی هم باشد!
قطعا این جمله درست است؛
چرا که امروزه رشته آموزش موسیقی» در دانشگاه ها دنیا رشته شناخته شده ای است
و کسانی که این رشته را پیگیری می کنند با مسائلی چون روان شناسی، روش تدریس، فن بیان و… رو به رو هستند.

آداب اجتماعی و رفتار هنری

آداب اجتماعی مدرس موسیقی همیشه باید مدنظر هنرجویان و والدین آن ها باشد؛
زیرا هنرجویان خواسته یا ناخواسته الگوهای رفتاری استاد خود را دنبال می کنند.
حتی اگر این الگوها، جزو دسته رفتارهای غیرمنطقی و غیرقابل قبول عرف جامعه باشند!
همچنین رفتار هنری مدرس نسبت به هنرجویان خود بسیار مهم و شایان توجه است.
خونسردی، مهربانی، سعه صدر، توجه به پرسش های هنرجویان، تشویق و در صورت وم تنبیه به موقع و هزاران ویژگی رفتاری در مدرسان موسیقی مهم و همواره زیر ذره بین هنرجو و خانواده هنرجوی موسیقی است.

آنچه که بیش از همه برای بررسی موسیقی جنوب بخصوص هرمزگان حائز اهمیت به نظر می‌آید، ترکیب جمعیتی این منطقه است.
در این منطقه به جز ساکنان محلی، تیره‌های دیگری از جمله مهاجرین بسیار قدیمی آفریقایی نیز زندگی می‌کنند.
موسیقی کرانه‌های جنوب ایران، بخصوص آواز بندری به باور برخی از شناسندگان، با موسیقی بومیان آفریقایی پیوندی ژرف و ریشه دار یافته است.

موسیقی به صورت‌های مختلف در هرمزگان به اجرا در می‌آید که برخی از آنها را می‌توان نام برد:

مقام‌های موسیقی‎ جنوب

بندری: مشهورترین شیوه اجرای موسیقی در جنوب است که بسیار شبیه موسیقی آفریقایی و متأثر از موسیقی مهاجران آفریقایی به جنوب ایران است.
موزیکی شاد و ریتم‌دار است.
این موسیقی با استفاده از ساز‌های کوبه‌ای تومبا، تمپو و نی انبان که یک ساز بادی است و در مراسم‌های شاد و عروسی‌ها نواخته می‌شود.

سبالو: یکی از فرم‌های معمول در موسیقی محلی استان هرمزگان و بوشهر سبالو است.
آوازی است که با دایره همراه می‌شود و به وسیله‌ی خوانندگانی که دایره وار کنار هم می‌نشینند، اجرا می‌شود.
خوانندگان هم زمان با اجرای سبالو، شانه‌های خود را به طرف راست و چپ حرکت می‌دهند. رقص و موسیقی سبالو هم متأثر از موسیقی آفریقایی است.

یزله: یکی دیگر از فرم‌های رواج یافته یزله است که به وسیله گروهی از خوانندگان غیرحرفه‌ای اجرا می‌شود و فقط با دست زدن همراه است.
در این موسیقی، ملودی بیش از همه حائز اهمیت است و به متن چندان اهمیتی داده نمی‌شود.
این فرم از موسیقی جنوب ایران یکی ازفرم هایی است که در مراسم عزاداری از آن استفاده شده و با ی همراه است.

لیوا: این موسیقی که در هرمزگان رایج است، برای شادمانی نواخته می‌شود و با رقص همراه است.
نوعی از اجرای موسیقی بندری بوده که از موسیقی عربی و آفریقایی به خصوص سواحل زنگبار متأثر شده و به این دیار آمده است.
در این نوع اجرای موسیقی از دهل‌های بزرگ و کوچک هم، چون پیپه (Pipa)، جفه (Joffa)، پونکه (Punka) و تویری (Tovairi) استفاده می‌شود.
این موسیقی بیش‌تر در مراسم شادی اجرا شده و با رقص فردی و جمعی با ریتم‌های خاص اجرا می‌شود.

آموزشگاه موسیقی

موسیقی‌زار: مراسم آیینی زار یکی از رمزآلودترین و در عین حال پیچیده‌ترین موسیقی‌های ایران است.
در این مراسم از ساز‌های مختلفی استفاده می‌شود که یکی از این ساز‌ها تبیره یا تنبوره نام دارد.
این ساز فقط توسط بابا زار» یا شخص دیگری که او اجازه دهد؛ نواخته می‌شود.
مضراب این ساز از شاخ گاو یا گوسفندی که برای اجرای مراسم قربانی شده، ساخته می‌شود.
زار اساسا مراسمی درمانی است که به باور مردم آنجا باعث می شود، جن از بدن فرد جن زده خارج شود.
در این مراسم که با نام سار» در سومالی نیز وجود دارد، فردی به نام بابازار یا مامازار هدایت مراسم را بر عهده دارد.
در موسیقی زار از ساز تنبوره، ساز‌های کوبه‌ای دهل، دمام و دیره و همچنین آواز استفاده می‌شود.

رقص ازوا: در روز‌های عید قربان، عید فطر و خصوصاً در عروسی‎ها، عده‎ای از ناخداها، جاشو‌ها و ماهی گیران قشمی با ساز و دهل و طبل‎های بزرگ به کوچه‎ها و خیابان‎ها و میدان‎های شهر آمده و به علامت شادی و خوشحالی در حال نواختن طبل‎ها، به رقص و پای کوبی می‎پردازند.

نی‌مه خوانی: نیمه موسیقی دریانوردان است.
این موسیقی به هنگام کار در دریا اجرا می‌شود. در نیمه یک تکخوان با گروهی از هم سرایان آواز‌هایی را می‌خوانند که در ستایش دریا است.

چاووشی: چاووشی را هنگام بدرقه یا در زمان استقبال از زائران می‌خوانند.
چاووشی همچنین در شب سوم محرم، شب عاشورا یا اربعین در میان نوحه (واحد) و هنگام کار‌های ساختمانی و… نیز خوانده می‌شود.
به‌طور کلی زمانی که نیاز به تقویت روحیه جمع باشد، آواز چاووشی خوانده می‌شود.
چاووشی گاه به‌صورت مبادله آواز میان ۲ یا چند نفر خوانده می‌شود. خوانندگان چاووشی باید از صدایی رسا برخوردار باشند.

شروه: نوعی دوبیتی خوانی و آوازی غمگین دشتستانی است که به زبان محلی اجرا می‌شود.

آموزشگاه موسیقی تهران

شاهنامه خوانی: در محفل‌های شبانه با آواز‌های خاص خوانده می‌شود.

خیام خوانی: با متری مشخص و به صورت ریتمیک با همراهی ضرب و دایره اجرا می‌شود.
مردم جنوب به خیام خوانی و اینکه تا این اندازه در موسیقی این منطقه جریان دارد افتخار می‌کنند.
از هر فرد بومی جنوبی‌ای که بخواهید یک شعر بخواند، فاقد شک از اشعار خیام استفاده می‌کن

از دیگر آیین‌های مردم استان هرمزگان؛ رقص‌هایی است، که ظاهراً برای دفع بعضی بادها و درمان بیماران سودمند است.
باورهای مربوط به بادهای زار، از راه اتیوپی (حبشه) در سرزمین‌های اسلامی، راه یافته و باورهایی همانند آن چه که در ایران وجود دارد، در مصر، عربستان و عمان نیز زیر عنوان زار» دیده می‌شود.
مسلمانان و مسیحیان اتیوپی، بر این باور هستند که زار» از جمله ارواح خبیثه‌ای است که در رودها و چشمه‌ها به سر می‌برند و گاه در کالبد انسان‌ها نیز وارد می‌شوند و انجام پاره‌ای مراسم به ویژه رقص‌های گوناگون، این ارواح را مجبور به ترک کالبد انسان می‌کند.
این کار بیش‌تر توسط زنی انجام می‌شود، و مراسم چند شبانه روز به درازا می‌کشد.
رقص همراه با صدای طبل‌های کوچک و بزرگ است.
در سومالی نیز همین رقص به نام سار» وجود دارد.

یکی از اصطلاحات رایج در موسیقی گام است.
برای هر کسی که بخواهد با آلات موسیقی قطعاتی را اجرا کند یا به آهنگ سازی تمایل دارد، شناختن گام و دانستن در مورد آن لازم است.
آگاهی داشتن در مورد گام در موسیقی ما را به شناخت بهتر دیگر مفاهیم و اصطلاحات موسیقی مانند آکورد کمک می‌کند.
اما معنی گام موسیقی چیست؟

آموزشگاه موسیقی

گام در موسیقی عبارت است از توالی پی در پی نت ها که از نت تنیک آغاز شده تا به همان نت در اکتاو بعدی برسد؛ چه بالا رونده چه پایین رونده.
در حقیقت گام عبارت است از تعدادی اصوات پی در پی که با فاصله‌های معین و حساب شده به دنبال هم قرار گیرند.
به عبارت دیگر گام موسیقی توالی چند نت‌ موسیقی است که با هم فاصله‌ای مشخص دارند و آخرین نت، هنگام بالایی نت اول است.
بنابراین در هر گام، آنچه اهمیت دارد تعداد اصوات پیاپی و نیز فاصله‌ی میان آنهاست و این عوامل است که نوع گام را تعیین می‌کند.
اصوات معین و پی در پی را درجه‌ی گام می‌نامند.

انواع گام موسیقی به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند:

گام‌های کروماتیک
گام‌های دیاتونیک

گام موسیقی کروماتیک

با آغاز از هر نت به فاصله‌های نیم پرده‌ای (هم کروماتیک و هم دیاتونیک) درجه‌ها را طی کرده، به تدریج بالا می‌رود تا در صوت سیزدهم به هنگام صوت آغاز برسد.
در گام کروماتیک فاصله‌ی میان درجه‌ها همه برابر نیم پرده هستند
و میان نت‌های آغاز و پایان گام که به فاصله‌ی یک هنگام از یکدیگر قرار دارند یازده نت و دوازده نیم پرده وجود دارد.

گام موسیقی کروماتیک خود بر دو گونه است

کروماتیک ملودیک
دو سی لادیز لا سل دیز سل فادیز فا می‌ ردیز ر دودیز دو

کروماتیک هارمونیک
دو سی سی بمل لا لابمل سل فادیز فا می‌ می بمل ر ربمل دو

تفاوت این دو در انتخاب نشانه‌های دیز و بمل برای نیم پرده‌ای کردن فواصل یک پرده است.
در گونه‌ی کروماتیک ملودیک، از یک نت به نت بعد (به فاصله‌ی یک پرده)، ابتدا نیم پرده‌ی کروماتیک و سپس نیم پرده‌ی دیاتونیک می‌آید.
در حالی که در گونه‌ی کروماتیک هارمونیک ترتیب نیم پرده‌ها عکس آن است.

گام موسیقی دیاتونیک

به دو دسته تقسیم می‌شود.

۱. از گام‌هایی تشکیل شده است که به جای یکی از فاصله‌های پرده یا نیم پرده (و گاه یک پرده و نیم)، یا در کنار این دو گونه فاصله، فاصله(ها)‌ی دیگری میان درجه‌های خود دارا باشند. (امروزه این دسته از گام‌ها در موسیقی غربی متروک شده‌اند).

۲. آن دسته از گام‌ها را شامل می‌شود که فاصله‌ی میان درجه‌های متوالی آن‌ها از فاصله‌های دو گانه‌ی پرده و نیم پرده تشکیل یافته باشد؛ که خود به دو دسته‌ی ماژور و مینور تقسیم می‌شوند.

گام‌های دیاتوتیک بزرگ (ماژور)

این گام با احتساب نت همنام آخر، هشت نت دارد و فاصله‌های میان درجه‌های متوالی، متشکل از پنج پرده و دو نیم پرده بر اساس الگوی زیر تنظیم شده است. از چپ به راست خوانده شود:
در گام دیاتونیک بزرگ ردیف فاصله‌های میان درجه‌ای همواره تغییر ناپذیر باقی می‌ماند،
به این معنی که هر گاه جای پرده‌ها و نیم پرده‌ها تغییر کند، ممکن است که الگوی به دست آمده دیگر متعلق به این گام نباشد.

گام‌های دیاتونیک کوچک (مینور)

مینور تئوریک یا طبیعی: این گام با احتساب نت همنام آخر، هشت نت دارد و فاصله‌های میان درجه‌های متوالی، متشکل از پنج پرده و دو نیم پرده بر اساس الگوی زیر تنظیم شده است.

مینورملودیک: این گام با احتساب نت همنام آخر، هشت نت دارد و فاصله‌های میان درجه‌های متوالی، متشکل از پنج پرده و دو نیم پرده بر اساس الگوی زیر تنظیم شده است.

مینور هارمونیک: این گام با احتساب نت همنام آخر، هشت نت دارد و فاصله‌های میان درجه‌های متوالی، متشکل ازسه پرده وسه نیم پرده و یک یک ونیم پرده بر اساس الگوی زیر تنظیم شده است.

سینتی سایزرها از تکنولوژی ها و الگوریتمهای مختلفی جهت تولید صدا استفاده می کنند که به این ترتیب به چند دسته تقسیم بندی می شوند:

سنترآنالوگ (Analog Synthesis):
سنترآنالوگ قدیمی‌ترین تکنولوژی به‌کار رفته در سینتی‌سایزرها که تا حدود ۱۹۸۰ بر موسیقی الکترونیک سیطره داشت –
آمیزه‌ای از صداهای پیچیده را که به کمک فیلترهای صوتی پرداخت شده است به‌کار می‌گیرد.

این تکنولوژی نیز، مانند هر تکنولوژی آنالوگ، مبتنی بر ارائه داده‌ها به‌صورت مقادیر سنجش‌پذیر فیزیکی – در این مورد، مشخصه‌های فیزیکی امواج صوتی – است.
سنتز دیجیتال مدولاسیون فرکانس توسط جان چاونینگ ابداع شد و امتیاز آن را کمپانی یاماها خریداری کرد و از آن پس در سازهای الکترونیک یاماها به‌کار رفته است.
این تکنولوژی نیز مانند دیگر تکنولوژی‌های دیجیتال (رقمی) مبتنی بر ارائه مقادیر فیزیکی – در این مورد، مختصات نقاط منحنی‌های صوتی – به‌صورت عدد است.

آموزشگاه موسیقی

subtractive synthesis یا سینتیسایزر با الگوریتم کاهنده :
بر مبنای فیلترینگ هارمونیکهای غنی فرمهای موج صوتی پایه گذاری شده اند.
از این نمونه میتوان به Moog synthesizer اشاره نمود .

additive synthesis یا سینتیسایزر با الگوریتم افزاینده :
برای ساختن صدا از افزودن هارمونیکهای وابسته به فرم موج اولیه استفاده میکند.
از معروفترین این نمونه میتوان به ارگ هاموند Hammond organ اشاره نمود. این سینتیسایزرها پایه اصلی سینتیسایزرهای ویوتیبل محسوب می شوند .

wavetable synthesis :
بر اساس تولید صدا از تکثیر متناوب یک موج مستقل دایره ای عمل می نمایند.

frequency modulation synthesis :
از وارد کردن دو دسیگنال کوچک جنراتور برای ساخت یک صدا استفاده می نماید.

phase distortion synthesis :
یک روش تولید صدا در Casio CZ synthesizers می باشد .

Granular synthesis :
یک گونه از سینتی سایزر است که پایه آن دستکاری نمونه های اسلایس خیلی کوچک می باشد.

physical modeling synthesis :
سینتی سایزری است تشکیل شده از یک گروه معادل و هم الگوریتم بر ایجاد صداهایی معادل سازهای واقعی.

sample-based synthesis :
سورس این نوع سینتی سایزر همان صدای ضبط شده از یک ساز واقعی است که به صورت دیجیتال کدگذاری شده با سرعت و فرمهای مختلفی برای ایجاد صداهای گوناگون مورد استفاده واقع می شود.

دستگاه سه گاه یکی از هفت دستگاه موسیقی ایرانی است. این دستگاه تقریباً در همه کشور های اسلامی متداول است ولی ریشه کاملا ایرانی دارد.
دستگاه سه گاه در میان ترک ها خیلی رایج است و آن ها در خواندن آواز در دستگاه سه گاه مهارت زیادی دارند.
اما فارسی زبانان آن را طور دیگری می خوانند.
آشنایی با دستگاه سه گاه

موسیقی ایرانی دارای هفت دستگاه با نام‌های شور، سه گاه، همایون، چهارگاه، نوا، راست پنجگاه، ماهور و پنج آواز به نام‌های ابوعطا، بیات ترک، افشاری، دشتی، اصفهان است.
یکی از علت‌های این طبقه‌بندی تفاوت در حالات شنیداری و احساسی متفاوت یا متمایزی است که شنونده با شنیدن هرکدام از این دستگاه‌ها یا آواز‌ها احساس می‌کند.
یکی از دلایل اصلی ایجاد این حالات متفاوت در شنونده، کوک متفاوت در ساز است و عامل اصلی دیگر آن، غالب بودن اجرا و بیان و تاکید یک نت خاص هنگام اجراست.
قبل از بررسی و معرفی دستگاه سه گاه بهتر است با کلمه دستگاه در موسیقی بیشتر آشنا شویم.

در کتاب‌های قدیمی موسیقی ایرانی به کلمات یگاه، دوگاه، سه گاه، چهارگاه و پنجگاه بسیار اشاره شده است.
دستگاه سه گاه نیز همان طور که از نامش پیداست، یکی از نغمه‌های قدیمی ایران است.
بعضی این آواز را مخصوص ترک‌ها می‌دانند، از طرفی دیگر این آواز میان اهالی آذربایجان و قفقاز نیز متداول است.
سه گاه دارای فراز و فرود‌های جالبی است در گوشه‌ای مانند درآمد” کاملا محکم و قوی و در عین حال ظریف است و در گوشه‌ای مانند مویه” حزن و اندوه فراوان دارد، گویی که بچه‌ای ناله کرده و ذجه می‌زند؛
در گوشه‌ای مانند مخالف” هم علاوه بر حزن پنهان دارای صلابت و قدرت است و نوعی التماس توام با وقار در برابر معشوق را نشان می‌دهد.

آموزشگاه موسیقی

دستگاه سه‌گاه، بیشتر برای بیان احساس غم و اندوه توام با امیدواری، مناسب است.
نغمه‌های آوازی موجود در سه‌گاه، بسیار غم انگیز هستند،‌ در آن حد که ناله‌های جانسوز آن به عمق وجود آدمی نفوذ کرده و بنیاد آن را از جا می‌کند.
حال و هوای دستگاه سه گاه راز و نیاز عاشقان دور از هم یا بیچارگی بی‌نوایان را بیان می‌کند.

بعضی از آواز‌های سه گاه علاوه بر حالت حزن و اندوه حالتی حماسی به خود می‌گیرد که شعر‌های این گوشه را معمولاً از اشعار شاهنامه انتخاب می‌کنند (مانند گوشه رجز).

قابل ذکر است که نغمه‌های شاد فراوانی نیز در این دستگاه ساخته و اجرا شده‌اند که می‌توان به آهنگ گل اومد بهار اومد» ساخته مجید وفادار با شعری از بیژن ترقی اشاره کرد.

باید خاطرنشان کرد که حالت این دستگاه در همه جا ثابت نیست و به‌ویژه در گوشه مخالف»، حال و هوایی بسیار باشکوه دارد.

برای ساختن گام سه گاه باید درجه پنجم گام شور را ربع پرده کم کنیم، در آن صورت وارد گام سه گاه می‌شویم.
فرض کنید ما در شور در نت لا” هستیم، اگر درجه پنجم را که نت می” است تبدیل به می کرن” کنیم، ملودی ما حالتی پیدا می‌کند که آن را سه گاه می‌نا‌مند.

ویژگی‌های گام سه گاه

سه گاه گامی مستقل دارد که نه به گام بزرگ و کوچک شبیه است و نه با شور و همایون ارتباط دارد.
این گام دارای دانگ‌های نامساوی است.
از آنجا که تناسب فواصل درجات سه گاه با درجات گام چهارگاه تا حدودی مساوی است؛ لذا اغلب گوشه‌های معروف چهار گاه در سه گاه نیز نواخته می‌شوند. مثل گوشه‌های زابل، حصار، مخالف، مغلوب و مویه.
درجات مهم گام سه‌ گاه عبارتند از: درجه یک (تونیک)، درجه سوم (شاهد) و درجه پنجم (نمایان) که درجه سوم مهم‌تر از بقیه درجات است.

گوشه‌های مهم دستگاه سه گاه

درآمد: معمولاً همه دستگاه‌ها با گوشه‌ای به نام درآمد که نشان‌دهنده حالت دستگاه است شروع می‌شوند که نوازنده و خواننده را برای ورود به حال و هوای دستگاه آماده می‌کند. به همین دلیل نام دیگر آن گشایش» است. نت شاهد درآمد همان درجه اول گام است.

زابل: گوشه زابل بر درجه سوم گام تاکید دارد. به عبارت دیگر نت شاهد آن درجه سوم است. از گوشه زابل این دستگاه به راحتی می‌توان به آواز افشاری و گوشه شهناز شور رسید.

مویه: گوشه مویه بر درجه پنجم گام تاکید می‌کند و حالتی مانند شور دارد.

مخالف: گوشه مخالف،‌ بر درجه ششم گام تاکید دارد و حالت آن با دیگر گوشه‌های سه‌گاه متفاوت است. می‌توان از این گوشه برای مرکب خوانی به اصفهان نیز استفاده کرد.

دستگاه ماهور به علت زیاد بودن تعداد گوشه‌های آن یکی از گسترده‌ترین دستگاه‌ها است که حدودا شامل ۵۰ گوشه می‌شود.
به همین دلیل این دستگاه در هر سه بخش صدایی بم، میانی و زیر می‌تواند اجرا شود.
همچنین به دلیل تنوع تعداد گوشه‌ها با این دستگاه می‌توان به دستگاه‌های دیگر وارد شد و باز به ماهور بازگشت.
دستگاه ماهور به دلیل ملودی روان و شادش در جشن‌ها و اعیاد نواخته می‌شود.

با شنیدن گوشه‌های این دستگاه ابهت و شوکت به شنونده القا می‌شود.
همچنین حس شجاعت و دلیری دارد.
حس و حال این دستگاه به قطعات موسیقی فرنگی نزدیک است و در قشر جوان طرفداران زیادی دارد.
در مجموع می‌توان گفت دستگاه ماهور شاد و پرانرژی است و برای ساخت مارش‌های پرشور و هیجان بسیار مناسب است و به نوعی به انسان حس شروع و حرکت می‌دهد.

گام ماهور دقیقا همانند گام ماژور غربی است.
به عنوان مثال سرکلید ماهور دو همانند دو ماژور می‌باشد.

آموزشگاه موسیقی

ویژگی‌های گام ماهور

درجات گام ماهور با گام ماژور یکسان است.
گام ماهور دارای دانگ‌های مساوی است:
دانگ اول: پرده – پرده – نیم پرده
دانگ دوم: پرده – پرده – نیم پرده

گوشه‌های مهم دستگاه ماهور

درآمد: نت شاهد درجه اول است.

گشایش: نت شاهد درجه دوم ماهور است.

حصار: نت شاهد درجه چهارم ماهور است.

فیلی: نت شاهد درجه پنجم ماهور است.

خاوران: نت شاهد درجه ششم ماهور است. گوشه خاوران اغلب با یک کرشمه شروع می‌شود.

شکسته: نت شاهد درجه پنجم است و با این گوشه می‌توان وارد دستگاه شور شد. وارد شوری می‌شویم که نسبت به ماهور در درجه دوم قرار دارد؛ مثلا اگر ماهور دو” می‌زنیم وارد شور ر” می‌شویم (دو، ر)

دلکش: نت شاهد درجه پنجم است و با این گوشه می‌توان وارد دستگاه شور شد. در این گوشه درجه ۶ ربع پرده و درجه ۷ نیم پرده کاهش پیدا می‌کند.

راک: نت شاهد درجه اول است. به واسطه‌ی این گوشه می‌توان با همان نت شاهد وارد اصفهان شد. مثلا اگر ماهور دو” می‌زنیم وارد اصفهان دو” می‌شویم.

عراق: نت شاهد درجه اول است، ولی در اکتاو بالا. تفاوتی که با درآمد دارد این است که گاهی اوقات در عراق درجه هفتم نیم پرده کم می‌شود.